جامع آتش نشانی ایران NFSI

برنامه ریزی و توسعه ایمنی و آتش نشانی ، مهندسی و مدیریت ایمنی آتش در ایران

سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران

  • ۱۷۱۹۱

وب سایت : https://125.ir

تعداد ایستگاه آتش نشانی : 133

تعداد پرسنل : 5253 نفر

تعداد مناطق عملیاتی : 8 منطقه

تعداد معاونت سازمانی : 7 معاونت

تعداد عملیات آتش نشانی در روز : حدود 300 عملیات 

نرخ تعداد عملیات بر اساس جمعیت : به ازای هر 80 نفر جمعیت شهر تهران یک عملیات در سال

تاریخچه آتش نشانی تهران

درسال 1303 شمسی، ‌بلدیه تهران یک دستگاه اتومبیل آب پاش برای آب پاشی خیابان‌های خاکی شهر خریداری کرد و یک سال بعد، هنگامی که سرلشکر کریم بوذرجمهری کفالت بلدیه تهران را برعهده داشت، وجود همان ماشین آب پاش، ‌مقدمه‌ای برای شکل گیری نهادی برای مقابله با آتش‌سوزی درتهران شد. به‌این ترتیب که چند متر لوله، ‌یک سر لوله و چند شیر به آن ماشین افزودند تا برای اطفاء حریق‌های احتمالی نیز کارآیی داشته باشد.

درابتدای تأسیس اداره اطفائیه، ‌فردی آلمانی به نام «‌هانری فردریش دوئل» که از مکانیک‌های قشون به شمار میآمد، ‌به ریاست فنی و یکی از افسران روس سفید به نام «کلنل وربا» (که به‌ایران پناهنده شده بود)، ‌به ریاست نظامی آن منصوب شدند و اداره موصوف با 15 نفر پرسنل، ‌که همگی از درجه داران قشون بودند، ‌کار خود را شروع کرد. ولی درسال‌های بعد، ‌به موازات تجهیز اداره اطفائیه، ‌درکادر اداره کننده آن تشکیلات نیز تغییراتی به وجود آمد و اداره اش تحت نظر رؤسایایرانی که از بین افسران ارتش انتخاب میشدند، قرار گرفت و بر تعداد کارکنانش افزوده شد.

اداره اطفائیه، فعالیت خود را ابتدا در 300 متری میدان توپخانه و درابتدای خیابان چراغ برق (امیر کبیر بعدی)‌، و درمحلی استیجاری درگاراژ حسینی که متعلق به فردی موسوم به نام " سید اسدا..." بود و قسمتی از گاراژ غرب که مقابل کوچه عرب‌ها درشمال همان خیابان قرارداشت، ‌شروع کرد و یک دستگاه اتومبیل آب پاشی که تنها دارایی آن را تشکیل میداد، ‌اگر چه اسماً به امر آتش‌نشانی اختصاص یافت، اما عملاً‌ برای امور دیگری نیز مورد استفاده قرارمی گرفت.

درآن هنگام، ‌چون تنها منبع تأمین آب آشامیدنی مردم تهران جویهای روباز و به شدت آلوده‌ای بود که از کنار خیابان‌ها میگذشت و مصرف آب آلوده هرچند گاه یک بار بیماریهایی مسری را درسطح شهر شیوع میداد، ‌عده‌ای از افراد، با گاری اسبیهایی که منبع فلزی بزرگی بر روی آن‌ها تعبیه شده بود، از سرچشمه قنات‌ها آب برداشت کرده و درمحلات مختلف، ‌به منازل شهروندان میرساندند و بابت تحویل هر سطل آب به متقاضیان، مبلغ‌اندکی دریافت میداشتند.

براثر استقبال مردم از آب سالم و رونق گرفتن کار صاحبان گاری اسبیها، ‌که اصطلاحاً با عنوان «آبی» از آنان یاد میشد، ‌مسئولان بلدیه تصمیم گرفتند دراین زمینه نیز فعالیتی انجام دهند. لذا، ‌از اتومبیلی که قبلاً فقط به آب پاشی خیابان‌ها اشتغال داشت و پس از تأسیس اداره اطفائیه دراختیار آن اداره قرارگرفته بود، ‌برای آبرسانی به محلات مختلف شهر هم بهره گیری کردند.

پرکردن منبع آب‌های تعبیه شده بر روی گاریها، به‌این دلیل که صاحبان گاریها ناچار بودند سطل سطل آب از قنات بردارند و به داخل منبع بریزند تا پرشود، ‌با دشواری و اتلاف وقت زیادی همراه بود. اما ماشین مورد اشاره، ‌چون یک موتور پمپ نیز داشت که با استفاده از آن، ‌منبع به راحتی و درزمانی کوتاه پر میشد. از طرف دیگر سرعت پایین گاری اسبیها باعث میشد آب مورد نیاز شهروندان دیر به دست آنان برسد، ‌درحالی که ماشین یادشده‌این مشکل را نیز نداشت. نتیجتاً آبرسانی بلدیه به وسیله ماشین، درکوتاه مدت توانست نظر مردم را جلب کند. به همین جهت، ‌بعدها بلدیه برای گسترش امر آبرسانی، ‌پنج دستگاه اتومبیل مشابه آن خودرو را از کشور آلمان خرید و درنتیجه، ‌اداراه اطفائیه صاحب شش دستگاه اتومبیلی شد که همچنان برای آبرسانی هم مورد بهره برداری قرارمی گرفت.

از آنجا که دریکی دو سال اول تأسیس اداره اطفائیه، ‌چند حریق در تهران اتفاق افتاد و هنگام وقوع آن‌ها ماشین‌های آب پاش درسطح شهر پراکنده بود و عملاً تجهیزات موجود نتوانست در اطفاء‌ آن حریق‌ها نقش قابل اعتناییایفا کند و از طرف دیگر تقاضای مردم برای برخورداری از آب سالم هم رو به افزایش بود و ظاهراً اداره اطفائیه وظیفه داشت به موازات انجام وظیفه درحوزه آتش‌نشانی امر آبرسانی شهری را نیز مدیریت کند، ‌در آذر ماه سال 1307 با نیت تقویت توان فنی اداره اطفائیه، ‌یک دستگاه آب پاش بزرگ و چهار دستگاه آب پاش کوچک مارک"N.A.G" که لاستیک‌های توپر داشت، از کشور آلمان خریداری شد و به طور کامل دراختیار اداره اطفائیه قرارگرفت. عده‌ای از شوفرهای (رانندگان) مستعد قشون و گروهبان‌های قدیمی هنگ‌های بهادری و آهنین هم برای به کار‌انداختن و هدایت ماشین‌های جدید به اداره اطفائیه منتقل شدند و اطفائیه، ‌ظاهراً سامان پیدا کرد. با‌این وجود، ‌به دلیل وسعت یافتن شهر، ‌افزایش جمعیت آن و کارگاه‌هایی که درحومه تهران شروع به فعالیت کرده بود، ‌گاهی اوقات، ‌خصوصاً زمانی که حریق‌های شدیدی روی میداد، یا به طور همزمان در چند جای شهر حریق به وقوع میپیوست، ‌تشکیلات آتش‌نشانی به تنهایی نمی توانست مشکل را حل کند و درنتیجه، ‌از نیروهای امدادی سایر ارگان‌ها، ‌از جمله نظمیه (‌شهربانی)‌و قشون (‌ارتش)‌نیز برای کمک به مأموران آتش‌نشانی استفاده میشد و طبق دستورالعملی که برای مأموران وضع شده بود، ‌آنان وظیفه داشتند پس از اطفاء‌هر حریق، ‌گزارشی درخصوص چگونگی وقوع حادثه و اقداماتی که دررابطه با آن انجام داده‌اند، ‌تهیه کنند که مجموعه‌ای از آن‌ها را درخلال کتب مختلفی که درباره تهران قدیم نوشته شده، میتوان یافت و یکی از آن‌ها چنین است: «وقوع حریق – سه ساعت قبل از ظهر امروز حریقی درعمارت مسکونی آقای ناصر ندامانی واقع درخیابان شاه آباد رخ داد. مأمورین نظمیه و بلدیه با جدیت فوق العاده به وسیله اتومبیل اطفائیه و وسایل دیگر مشغول خاموش کردن آن شده، ‌دراین بین یک دستگاه اتومبیل اطفائیه اداره قشون نیز رسیده و پس از دو ساعت اشتعال و سوختن سقف و مقداری از دیوارها و قسمت عمده اثاثیه، ‌موفق به خاموش کردن آن و جلوگیری از سرایت به منازل دیگر گردیدند. آقایان کفیل بلدیه و ادیب السلطنه سرداری هم درآنجا حضور داشته و با مأمورین کمک مینمودند. علت حریق هنوز معلوم نیست و گویا از آتش سیگاری بوده است».

آمار موجود دلالت دارد براین که تا حدود سال 1307 شمسی مجموع تجهیزات آتش‌نشانی تهران عبارت بود از 15 دستگاه ماشین آتش خاموش کن نو و آماده کار، 3 دستگاه "بنز مرسدس "، ‌4 دستگاه " اشکودا "، ‌2 دستگاه پورسک "N.A.G" و 4 دستگاه موتور پمپ، ‌به علاوه 84 کامیون اسقاط که پس از مستعمل شدن توسط ادارات دیگر در اختیار آتش‌نشانی قرارگرفته بود و تأثیری درامر اطفاء حریق نداشت. لذا، ‌تجهیزات آتش‌نشانی چنان که باید و شاید جوابگوی احتیاجات تهران نبود و مسئولان به جای تجزیه و تحلیل مشکلات، ‌انجام مطالعه بر روی گسترش شهر و پیش بینی مشکلاتی که بر سرراه انجام وظیفه آتش‌نشان‌ها وجود داشت و توسعه آتش‌نشانی را فقط درحد خرید اتومبیل میدانستند. تا‌این که وقوع یک حادثه مسئولان را ازخواب بیدار کرد. به‌این ترتیب که روز 8 مهر ماه 1307 سالن سینمای صنعتی واقع درخیابان لاله زار آتش گرفت. آتش‌سوزی درآن سالن، ‌که یکی از مدرن ترین و مجهزترین سینماهای پایتخت محسوب میشد و به نمایش فیلم برای بانوان اختصاص داشت، ‌به دلیل وسایل قابل اشتعال درآن، ‌درزمانی کوتاه شدت گرفت و بناهای اطراف را نیز به خطر‌انداخت و مأموران آتش‌نشانی، ‌گردان مهندسی ارتش و عوامل پلیس ساعت‌ها زحمت کشیدند تا توانستند آتش را خاموش کنند. اما متأسفانه با تمام فداکاری و از خودگذشتگی مأموران ‌آتش‌سوزی اگرچه از نظر جانی به کسی لطمه‌ای نزد، ‌اما وقتی خاموش شد که از آن سینمای مجهز، ‌فقط مشتی خاکستر بر جای مانده بود.

فردای آن روز، ‌روزنامه اطلاعات، ‌ضمن چاپ گزارش مشروحی از واقعه، ‌به لزوم تقویت آتش‌نشانی تهران اشاره کرد و خاطر نشان ساخت:‌ «... وقتی واقعاً فکر کنیم متوجه میشویم ماهیچ وسیله اطفائیه‌ای نداریم، ‌ما یک اداره مخصوص اطفائیه میخواهیم، برایاین که به مجرد وقوع حریق و صدا کردن زنگ تلفن آن اداره، ‌سوت اتومبیل‌های اطفائیه هم از طرفی بلند شود. متأسفانه تاکنون به‌این امر توجهی نشده است و مأمورین نظمیه و بلدیه، ‌باید با نبودن وسایل کافی خود را درخطر حریق بیندازند. علیایحال امیدواریم بلدیه زودتر درصدد تهیه وسایل کافی برای اطفاء‌حریق و تهیه چند دستگاه اتومبیل‌های اطفائیه و اداره و بودجه مخصوص برایاین منظور برآید که از مشقت کارکنان و مأمورین فعلی اطفائیه و خطرات آن کاسته شود و اگر طالب کسب تمدن جدید دنیا هستیم، باید لوازم آن را نیز از هرحیث فراهم کنیم...».

تشکیلات اطفائیه، ‌چندین سال، ‌همچنان درخیابان چراغ برق و درگاراژهای حسینی و غرب دایر بود. تا‌این که براثر وسعت یافتن شهر وتعدد حریق‌هایی که درمناطق مختلف اتفاق میافتاد، مسئولان امر بالاخره متوجه شدند ماشین آلات و نفراتی که دراختیار دارند، ‌جوابگوی نیازهای شهری با وسعت و جمعیت تهران نیست. به همین جهت، ‌درسال 1310 شمسی با پیگیری " کریم آقا بوذر جمهری"، ‌که در رابطه با امر آتش‌نشانی بیشترین مسئولیت را برعهده داشت و به تعبیری مدیر ارشد آن خوانده میشد، ‌برای احداث ساختمانی متناسب با وظایف اداره اطفائیه و همچنین تأمین بودجه‌ای منطبق با حجم فعالیت‌های آن، ‌پیشنهادی تهیه و تقدیم مجلس شد، ‌که با تصویب آن پیشنهاد، ‌درسال 1311 اداره اطفائیه ابتدا به قسمت شرقی آسایشگاه سابق بلدیه و سپس به بیرون از محدوده شهر، به میدان حسن آباد و محل گورستان متروکه‌ای که درآنجا واقع بود (‌محل کنونی ایستگاه شماره 1 سازمان آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی)‌، انتقال یافت و ساختمان جدیدی درآن محل احداث و تدریجاً تکمیل شد و کلیه تشکیلات اداره اطفائیه را به آنجا منتقل کردند.

درسال 1313 "حسن خان معتضدی" به ریاست اداره آتش‌نشانی منصوب شد.

در آخرین سال‌های دهه 1320، که‌اندک‌اندک مشخص شد آتش‌نشانی حکم حرفه‌ای تخصصی را دارد و دست‌اندر کارانش باید دانش فنی لازم را داشته باشند، ‌لزوم برخورداری مأموران آتش‌نشان از مهارت‌های فنی احساس شد و دولت عده‌ای از کارکنان اداره اطفائیه را برای گذراندن یک دوره آموزش حرفه‌ای، به خارج از کشور اعزام کرد، ‌که پس از بازگشت آن عده به کشور، ‌اداره اطفائیه اقدام به تشکیل کلاس‌های ویژه‌ای برای مأموران خود کرد و کسانی که درخارج از کشور آموزش دیده بودند، ‌مؤظف شدند با تدریس در آن کلاس‌ها، آنچه را آموخته‌اند، ‌به همکاران خود آموزش دهند.

به‌این ترتیب، اداره اطفائیه اولین قدم‌ها را برای تبدیل شدن به نهادی توانمند در راه گذشت و سه سال بعد، ‌در اواخر سال 1333 شمسی، هنگامی که نیروهای ماهر در حد نیاز تأمین شده بود، عنوان اطفائیه به آتش‌نشانی تغییر یافت و چون آن هنگام مصادف با توسعه صنایع و شکل گیری مناطق مسکونی جدید در اطراف تهران بود، تصمیم گرفته شد آتش‌نشانی تهران علاوه بر داشتن یک اداره مرکزی سه شعبه نیز در نقاط مختلف شهر در اختیار داشته باشد که بر مبنای آن تصمیم و با سعی شهرداری، تهران علاوه بر اداره مرکزی آتش‌نشانی، صاحب شعباتی نیز در انتهای خیابان شهباز (خاقانی)، خیابان شوش و انتهای خیابان بهار شد.

همچنین به علت بعد مسافت تهران و شمیران و از آنجا که شمیران از نظر موقعیت جغرافیایی نسبت به تهران در ارتفاع قرار داشت و هنگام ضرورت، دسترسی به نقاط مختلف آن دشوار مینمود و اغلب اوقات همین امر موجب تأخیر در امداد رسانی به حادثه دیدگان میشد، احداث شعبه‌ای از آتش‌نشانی در شمیران نیز مورد توجه قرار گرفت و درسال 1334، یکسال بعداز افتتاح شعبات سه گانه آتش‌نشانی در شهر تهران، پایگاه شمیران نیز به مرحله بهره برداری رسید و در همان سال قرارداد خرید چهار دستگاه اتومبیل آتش‌نشانی جدید با کارخانه‌ایرانی ارج که از مدتی پیش مطالعاتی را بر روی شبیه سازی مدل اتومبیل‌های آتش‌نشانی خارجی شروع کرده بود، به امضاء رسید و آن تجهیزات، پس از تحویل، ‌در اختیار شهرداری شمیران قرار گرفت.

در آن زمان، با وجودی که چند تانکر مخزن دار در خدمت آتش‌نشانی قرار داشت، مأموران طبق معمول گذشته، همچنان با کمبود امکانات و تجهیزات روبرو بودند و اسناد و مدارک موجود نشان میدهد به آن نسبت که شهر گسترش مییافت و بر وسعت و جمعیت آن افزوده میشد، ‌تشکیلات آتش‌نشانی رشد نمی کرد و هنگام بروز آتش‌سوزیهای بزرگ، مأموران آتش‌نشانی عملاً با کمبود امکانات مواجه میشدند. به‌این جهت، علاوه بر اتومبیل‌های مخصوص آب پاشی که خود آتش‌نشانی در اختیار داشت، ماشین‌های باربری، ‌خودروهای حمل گوشت و کامیون‌های حمل زباله نیز به عنوان تجهیزات کمکی در اختیار مأموران اداره آتش‌نشانی قرار میگرفت و درمقابل، ‌در ساعات خارج از عملیات امدادی، ‌حتی اتومبیل‌های مخصوص مبارزه با حریق جهت آبرسانی به محلات، آب پاشی خیابان‌ها، آبیاری درختان و خدمات متفرقه دیگری از‌این قبیل، مورد استفاده قرار میگرفت که البته کارشناسان متعددی عنوان کرده‌اند آن سنت غلط که سال‌ها رواج داشت، ‌به نوبه خود عامل مهمی در جهت عقب ماندگی سیستم آتش‌نشانی کشور بود.

همچنین تا حدود 30 سال بعد از تأسیس آتش‌نشانی، کارکنان آن اداره از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی بهره‌ای نداشتند و هنگام مأموریت‌هایشان ناچار بودند با کفش و لباس معمولی در عملیات شرکت کنند. بعد‌ها، لباس کار متحدالشکلی برای افراد آتش‌نشان در نظر گرفته شد و تعداد محدودی کلاه‌ایمنی نیز دراختیار آن‌ها قرار گرفت، اما در سال‌های بعدی، به موازات توسعه تهران اداره آتش‌نشانی رشد کرد و چون روز به روز بر حسب ضرورت در برابر مسئولیت‌های سنگین تری قرار میگرفت، تا حدیاین مهم مورد توجه قرار گرفت. و هنگام خرید وسایل اطفائی، ‌اقلامی از وسایل حفاظت فردی نیز خریداری میکردند. از جمله در سال 1336 تعداد 10 ماسک ضد گاز و 6 ماسک ضد دود و درسال 1337 استفاده از لباس نسوز در آتش‌نشانی مورد استفاده قرار گرفت و به مرور زمان، آتش‌نشانی تهران به اسنوکر، نردبان، ماشین کف ساز، ‌تانکرهای مجهز، موتورپمپ، تور نجات، لباس نسوز، ماسک ضد گاز، ماسک ضد دود و... مجهز شد. تا جایی که هم اکنون بزرگ ترین نردبان خاورمیانه و سومین نردبان بزرگ جهان به ارتفاع 64 متر دراختیار آتش‌نشانی تهران قرار دارد.

در سال 1340 شمسی واحدی به نام گروه «امداد و نجات» در‌ایستگاه حسن آباد‌ایجاد شد تا درکنار اطفای حریق، ‌امداد و نجات حادثه دیدگان را برعهده بگیرد.

در سال 1349 با توجه به ترافیک خیابان‌های تهران و به دستور شهردار وقت یک کادر موتور سوار، با موتور سیکلت‌هایی که مجهز به بی سیم بودند و میتوانستند تا 120 کیلوگرم بار حمل کنند – تشکیل شد و مقرر گردید در زمان وقوع آتش‌سوزی، با سرعت تجهیزات مقدماتی را به محل حادثه برسانند و تا رسیدن اتومبیل‌های سنگین و نیروهای لازم، عملیات اولیه اطفائی را انجام دهند و بعد‌ها چند شهرستان نیز به تجهیزاتی مشابه مجهز شدند. به اضافه‌این که درسال 1344 کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی در جلسه سوم دی ماه خود، به منظور ارتقاء‌ایمنی فرودگاه‌های کشور با خرید چند دستگاه اتومبیل آتش‌نشانی جهت اداره کل هواپیمایی کشوری موافقت کرد و براساس آن موافقت چهار دستگاه لیلاند دیزل مخصوص اطفاء حریق در فرودگاه، دو دستگاه آمبولانس از نوع شورولت جنگی و سه دستگاه جیپ اطفائیه، برای مقابله با حریق‌های احتمالی در فرودگاه خریداری شد.

عمده مشکل آتش‌نشانی تا سال 1350 آن بود که از بدو تأسیس اطفائیه در تهران تا سال 1350، وسعت تهران، با سرعت به چند برابر رسید، درحالی که تعداد‌ایستگاه‌های آتش‌نشانی به کندی افزایش یافت و درسال 1350، با وجودی که چند‌ایستگاه جدید در تهران شروع به فعالیت کرد، تعداد‌ایستگاه‌های آتش‌نشانی تازه به 7 واحد رسید. اما درسال‌های بعد از آن، گسترش و توسعه آتش‌نشانی شتاب بیشتری گرفت. برای نمونه در سال 1353 سه پایگاه دیگر به تعداد‌ایستگاه‌ها افزوده شد و روز 25 اسفند ماه سال 1355، درحالی که تعداد‌ایستگاه‌ها به 13 واحد رسیده بود، مرکز جدید ستاد و فرماندهی آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی در محل وسیعی در خیابان آزادی (آیزنهاور سابق) افتتاح شد و با شروع به کار آن مرکز،‌ایستگاه آتش‌نشانی میدان حسن آباد که تا آن تاریخ به عنوان‌ایستگاه مرکزی آتش‌نشانی مورد اشاره قرار میگرفت، به‌ایستگاه شماره 1 تغییر نام داد و در سال 1356 مجموعاً 16‌ایستگاه، ‌که سه‌ایستگاه آن از امکانات نجات نیز برخوردار بود، در تهران فعالیت داشت.

منبع: سایت آتش نشانی تهران

نحوه حفظ دسترسی به ساختمان و تجهیزات برای پاسخگویی اداره آتش نشانی

  • ۱۰۲۳

زمانی که مدیران تاسیسات و مالکان ساختمان به موضوع دسترسی آتش نشانی به ساختمان در زمان آتش سوزی و حوادث فکر می کنند ، بسیاری از آنها موضوع حیاتی اینکه محل استقرار و دسترسی خودروهای آتش نشانی خالی و آماده استقرار تیم های عملیاتی می باشند.در حالی که آتش نشانان برای اینکه بتوانند واکنش موثر و حیاتی به حوادث رخ داده در ساختمان داشته باشند جنبه های دیگری نیز در یک ساختمان وجود دارد که باید به درستی نگهداری شوند تا دسترسی مناسب آتش نشانی به ساختمان فراهم گردد.

علائم و نشانه های شناسایی ساختمان

برای کمک به امدادگران در شرایط اضطراری در مکان یابی ساختمان و آدرس آن باید ساختمان مورد نظر از خیابان قابل شناسایی باشد. در کد NFPA1  در بخش 10.11 موضوع شناسایی ساختمان مطرح شده است. شماره های شناسایی ساختمان را می توان بر روی خود ساختمان یا در صورتی که ساختمان از خیابان قابل مشاهد نیست ، روی یک تابلو واقع در خیابان نصب کرد. اعداد باید طوری طراحی شوند که با پس زمینه ساختمان یا تابلو اطلاع رسانی تضاد داشته باشند و به اندازه ای بزرگ باشند که به راحتی از خیابان دیده شوند.

 

جاده و مسیر دسترسی خودروهای آتش نشانی

در فصل 18 کد NFPA1 الزامات دسترسی خودروها و دستگاه های آتش نشانی بیان شده است. بر اساس کد یک NFPA تمامی ساختمان ها از قسمت درب اصلی باید دارای مسیر و راه دسترسی با حداقل فاصله 15 متری را فراهم نمایند و فاصله هر بخشی از تاسیسات و یا هر بخشی از دیوار خارجی طبقه اول در فاصله بیشتر از  46 متر با مسیر و راه و محل استقرار دستگاه ها و خودروی آتش نشانی نباشد ، همچنین ساختمان هایی که دارای سیستم اطفای حریق اتوماتیک اسپرینکلر می باشند ، می توانند تا فاصله  137 متر  این فاصله را افزایش بدهند.

این جاده های دسترسی باید بدون مانع در عرض حداقل (6.1 متر) و ارتفاع حداقل  (4.1 متر) بدون مانع نگهداری شوند. به خاطر داشته باشید که این عرض ها و ارتفاعات ممکن است توسط مقامات محلی دارای صلاحیت قضایی (AHJ) برای خودروهای عملیاتی ویژه که مخصوص پاسخ به حوادث می باشد تغییر داده شوند. همچنین حفظ شعاع چرخش مناسب مورد نیاز برای دستگاه ها و خودروهای عملیاتی مقابله کننده با حوادث و آتش سوزی و اطمینان از اینکه فضای چرخشی مورد نیاز نیز خالی نگه داشته می شود، مهم است. اگر جاده دسترسی دارای بن بست بزرگتر از (46 متر) باشد، فضای چرخشی لازم و ضروری خواهد بود.

برای اطمینان از اینکه در جاده و مسیر دسترسی خودروها و دستگاه های آتش نشانی به ساختمان شما از هرگونه وسیله نقلیه و یا سایر موانع جلوگیری گردد ، ممکن است مقام قانونی مسئول (اداره آتش نشانی ) نصب علائم و خط کشی مسیر را خواستار گردد.

جعبه های دسترسی

آتش نشانی باید بتواند هر دری که به داخل ساختمان منتهی می شود و ممکن است قفل باشد باز کند. این بدان معناست که ممکن است مقام قانونی مسئول (اداره آتش نشانی) به یک جعبه دسترسی نیاز داشته باشد تا به آتش نشانی این امکان را بدهد که کلیدهایی برای باز کردن قفل ساختمان در مواقع اضطراری به دست آورد. به طور معمول، این جعبه های دسترسی در نزدیکی ورودی ساختمان قرار دارند. اگر این جعبه‌های دسترسی ارائه نشده باشند، احتمالاً اولین پاسخ‌دهندگان ممکن است نیاز به ورود اجباری برای دسترسی به ساختمان داشته باشند، به این معنی که ممکن است درها آسیب ببینند یا تخریب شوند.

 

اگر دسترسی به محل توسط یک دروازه قفل شده ایمن شود، در آن صورت باید به آتش نشانی یک دستگاه یا سیستم تایید شده برای باز کردن قفل درب اصلی ارائه شود. این کار را می توان با نصب یک جعبه دسترسی روی درب اصلی یا نزدیک آن انجام داد که حاوی کلیدهای در است، یا می توان به آتش نشانی کارت دسترسی یا سایر وسایل امنیتی ارائه نمود.

 

شیرهای آتش نشانی

اداره آتش نشانی  جهت انجام عملیات و مقابله با آتش سوزی  نیاز به دسترسی به آب دارد. معمولاً  برای برطرف نمودن این نیاز با اتصال به شیرهای آتش نشانی واقع در ساختمان و یا نزدیک ملک انجام می شود. تمام شیرهای آتش نشانی باید به گونه ای نگهداری شوند که فضای خالی (914 میلی متر) در تمام اطراف آن ها  فراهم شود.

 

 علاوه بر این، در صورتی که یک شیر آب دارای اتصالی بیشتر از 2.5 اینچ باشد، باید فضای خالی  (1524 میلی متر) در جلوی هیدرانت فراهم شود. این فضای شفاف برای امکان اتصال و مسیریابی خطوط شلنگ فراهم شده است. اگر در آب و هوای سرد زندگی می کنید، به این معنی است که پس از هر بارندگی برف، تمام برف ها باید از اطراف هیدرانت پاک شوند.

 

اتصال آتش نشانی (شیر هیدرانت جلوی ساختمان یا کوپلینگ)

ساختمان شما ممکن است یک اتصال آتش نشانی نیز داشته باشد. این یک اتصال شیلنگ یا مجموعه ای از اتصالات شلنگ است که در قسمت بیرونی ساختمان قرار دارد و به سیستم لوله ایستاده یا سیستم اسپرینکلر متصل می شود.اتصالات به سیستم های استندپایپ به آتش نشانی این امکان را می دهد که سیستم لوله ایستاده را در ساختمان تحت فشار قرار دهد تا آنها بتوانند خطوط شلنگ خود را به اتصالات شلنگ از پیش نصب شده در داخل ساختمان برای مقابله با آتش وصل کنند. اتصالات به سیستم اسپرینکلر به آتش نشانی اجازه می دهد تا آب اضافی را به سیستم اسپرینکلر پمپ کند و میزان آب موجود و فشار داخل سیستم را برای کنترل آتش افزایش دهد.

اگر ساختمان شما دارای یک اتصال آتش نشانی است، حفظ دسترسی مناسب به آن که در فصل سیزدهم NFPA1 ضروری و مهم بیان شده است. آتش نشانی باید نه تنها بتواند اتصالات آتش نشانی را ببیند بلکه باید بتواند از آنها نیز استفاده کند ، برای  اطمینان از آن با از بین بردن  پوشش گیاهی و عدم وجود مانع دیگری مانند سطل زباله و یا خودرو  می توان اقدام نمود.

 

واحد کنترل اعلام حریق

اگر ساختمان شما دارای سیستم اعلام حریق و سیگنالینگ است، مهم است که واحد کنترل اعلام حریق (FACU) - که به عنوان پانل اعلام حریق نیز شناخته می شود - در دسترس باشد. FACU به آتش نشانی اجازه می دهد تا تشخیص دهد که کدام دستگاه های آغازگر در حالت هشدار هستند تا به آنها کمک کند تا محل آتش سوزی را بهتر شناسایی کنند. اگر سیستم اعلام حریق دارای یک سیستم ارتباط صوتی اضطراری نیز باشد، آتش نشانی همچنین می تواند از این سیستم برای برقراری ارتباط با ساکنان در ساختمان استفاده کند تا به آنها جهت دهد. به طور معمول، واحد کنترل اعلام حریق در نزدیکی ورودی اصلی در منطقه ای مانند لابی قرار می گیرد. همچنین این امکان وجود دارد که واحد کنترل اعلام حریق در مکان دیگری باشد و یک اعلام کننده اعلام حریق در نزدیکی ورودی اصلی قرار گرفته باشد. این اعلام کننده اعلام حریق به واحد کنترل اعلام حریق متصل است و به اولین پاسخ دهندگان اجازه می دهد تا تمام نمایشگرهای واحد کنترل اعلام حریق را از یک مکان دور مشاهده کنند. هم واحد کنترل اعلام حریق و هم هر اعلام کننده اعلام حریق باید عاری از هرگونه مانع بوده و همیشه قابل مشاهده باشند. اگر واحد کنترل اعلام حریق یا اعلانگر قفل است، مهم است که کلیدهایی را در اختیار آتش نشانی قرار دهید تا بتوانند سیستم را به کار گیرند.

 

اتاق کنترل و فرماندهی شرایط اضطراری ساختمان

اگر ساختمان شما بلندمرتبه است، به این معنی که ساختمانی که ارتفاع کف آخرین طبقه قابل تصرف تا پایین ترین سطح دسترسی وسیله نقلیه آتش نشانی 23 متر ارتفاع دارد و این احتمال وجود دارد که ساختمان شما دارای اتاق کنترل و فرماندهی شرایط اضطراری باشد. این قسمت از ساختمان از سایر قسمت های ساختمان جدا شده و دارای درجه بندی مناسب و مقاوم در برابر آتش می باشد و فضایی را زمان شرایط اضطراری و آتش سوزی در ساختمان برای فرماندهی آتش نشانی و امدادگران فراهم می نماید و معمولا دارای شرایط زیر می باشد:

·      واحد ارتباطات آتش نشانی.

·      یک تلفن برای استفاده آتش نشانی.

·      نقشه های ساختمانی شماتیک با جزئیات پلان طبقه، وسایل خروج، سیستم های حفاظت از آتش، تجهیزات آتش نشانی و دسترسی آتش نشانی.

·      یک میز کار.

·      واحد کنترل اعلام حریق (پانل اعلام حریق) یا اعلامگر.

·      نشانگرهای مکان آسانسور.

·      نشانگرهای قدرت برق اضطراری و در حال کار.

·      نشانگر وضعیت پمپ آتش نشانی.

·      کنترل های سیستم کنترل دود.

 

به طور معمول، این اتاق ها در نزدیکی ورودی اصلی ساختمان یا خارج از لابی اصلی قرار دارند. بسیار مهم است که این فضاها در دسترس باقی بمانند و عاری از هرگونه انبار یا موانع باشند. 

 

اتاق پمپ آتش نشانی

 ساختمان شما ممکن است برای اینکه بتواند فشار آب مورد نیاز سیستم های لوله ایستاده و آب پاش (اسپرینکلر) را تامین نماید به پمپ آتش نشانی نیاز داشته باشد.

 

پمپ‌های آتش‌نشانی باید در اتاقی باشند که از بقیه ساختمان جدا شده و دارای ساختار درجه‌بندی مقاومت در برابر آتش باشد. اگر ساختمان شما دارای اتاق پمپ آتش نشانی است، مهم است که این اتاق به درستی شناسایی شده و فاقد هرگونه انبار و تجهیزاتی باشد که برای عملکرد پمپ آتش نشانی ضروری نیستند. دسترسی به اتاق های پمپ آتش نشانی از یک مسیر داخلی محافظت شده یا از درب خارجی ضروری است، بنابراین اطمینان از اینکه مسیر داخلی محافظت شده یا مسیر به درب خارجی اتاق پمپ نیز آزاد و عاری از موانع باشد نیز مهم است.

خلاصه

همانطور که می بینید، جنبه های بسیار بیشتری برای دسترسی آتش نشانی وجود دارد تا صرفاً خالی نگه داشتن مسیر آتش نشانی.

ما می‌خواهیم مطمئن شویم که آتش‌نشانی و یا اولین امدادگران می‌توانند ساختمان را به درستی شناسایی کنند و همچنین به تمام تجهیزات ساختمانی که ممکن است در طول واکنش خود به آنها نیاز داشته باشند دسترسی داشته باشند. بسیار مهم است که عادت کنید مرتباً این موارد را بررسی کنید، زیرا هرگز نمی دانید چه زمانی ممکن است به آتش نشانی یا نیروهای امدادگر در ساختمان خود نیاز داشته باشید، و در مواقع اضطراری، هر ثانیه اهمیت دارد.

 

نویسنده: Shawn Mahoney /شاون ماهونی/کارشناس ارشد حفاظت از حریق / کارشناس متخصص انجمن حفاظت از حریق NFPA

ترجمه و ویرایش : hamed heydari حامد حیدری /کارشناس ارشد مدیریت ایمنی و آتش نشانی شهری

منبع : سایت انجمن حفاظت از حریق NFPA