ایران یکی از ۱۰ کشور آسیب پذیر جهان از نظر رخداد حوادث طبیعی محسوب می‌شود و متاسفانه آتش‌سوزی نیز یکی از حوادث رایج در کشور ماست. به‌طوری که روزانه بیش از 50 حادثه آتش سوزی در کشور رخ می‌دهد. چنین حوادثی علاوه بر خسارت‌های جانی دردناک ، خسارت‌های مالی فراوانی هم برای افراد به بار می‌آورند. همین موضوع باعث شده تا لزوم بیمه اموال برای جبران این خسارات بیش از پیش احساس شود. برای جبران خسارت‌های مالی ناشی از حوادث مرتبط با آتش‌سوزی شرکت های بیمه محصولی به‌نام بیمه آتش سوزی را ارائه می‌کنند.
بیمه آتش سوزی چیست؟
بیمه آتش سوزی، از زیر مجموعه های بیمه اموال است که زیان‌های مالی که بر اثر وقوع آتش سوزی به اموال و دارائی‌های منقول و غیرمنقول بیمه‌گذار وارد می شود، را تحت پوشش قرار می دهد. این بیمه نامه به‌نام بیمه زلزله و آتش سوزی هم فروخته می‌شود.
بیمه آتش سوزی به‌طور کلی خود ساختمان و کالاها و لوازم موجود در آن را در مقابل خطر آتش سوزی و انفجار و صاعقه بیمه می‌کند. این بیمه نامه همچنین جبران هزینه‌های پیشگیری از توسعه آتش را هم شامل می‌شود. استفاده از بیمه آتش سوزی مزایای زیادی دارد که از مهمترین آن ها به موارد زیر اشاره کرد:
- جبران خسارت‌های کلی و جرئی که بر اثر خطرهای تحت پوشش به ساختمان بیمه شده وارد می‌شود.
- پرداخت خسارت‌ها و هزینه های اقداماتی که برای جلوگیری از گسترش و توسعه خسارت انجام می‌شود.
- بازدید رایگان از مکان بیمه شده توسط کارشناسان متخصص و ارائه توصیه‌های لازم برای پیشگیری و کاهش حوادث و زیا ها انجام می‌شود.
بیمه آتش سوزی چه خسارت‌هایی را پوشش می دهد؟
خسارت‌های تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی معمولا شامل دو دسته خسارات اصلی و خسارات اضافی می‌شوند. خسارات اصلی و پایه بیمه آتش سوزی، در واقع خسارت‌هایی هستند به‌دلیل حوادثی مثل آتش، انفجار و صاعقه به ساختمان یا اموال بیمه‌شده وارد می‌شوند. این خسارت‌ها به‌صورت پیش‌فرض در بیمه نامه ثبت شده‌اند و به بیمه‌شده پرداخت می‌شوند.
بیمه آتش سوزی در حالت عادی و بدون خرید پوششهای اضافی، تنها خسارت‌های مالی ناشی از حوادث را تحت پوشش قرار می‌دهد. بنابراین در بیمه نامه آتش سوزی خسارت های مالی جبران می شود نه خسارت‌های جانی و بدنی و در نتیجه اگر صدمه‌ای به افراد برسد بیمه آتش سوزی آن را پوشش نمی‌دهد.
برای تکمیل خسارت‌های تحت پوشش بیمه آتش سوزی می‌توانیم انواع پوشش های اضافی را هم به بیمه نامه خود اضافه کنیم. مثلا برای جبران خسارات ناشی از خطراتی مثل سیل، زلزله، طوفان، نشست زمین، نوسانات برق و... لازم است پوشش هریک از این خطرات را به صورت جداگانه خریداری کنید. با اضافه کردن پوشش زلزله، علاوه بر جبران خسارت های ناشی از آتش سوزی، صاعقه و انفجار، کلیه خسارات به وجود آمده از زلزله هم تحت پوشش های بیمه آتش سوزی قرار خواهد گرفت. نکته مهم درباره پوششهای اصلی یا اضافی بیمه آتش سوزی این است که فقط خسارت‌های مالی را پرداخت می‌کند و تعهدی برای جبران خسارت‌های جانی و بدنی بیمه‌شده یا اشخاص ثالث ندارد.
پوشش های اضافی بیمه آتش سوزی
همان‌طور که گفته شد، بیمه آتش سوزی و زلزله تعداد زیادی هم پوشش اضافی دارد که کمک می‌کند ساختمان و اموال بیمه‌شده پوشش بیمه‌ای بیشتر و گسترده‌تری داشته باشند. البته پوششهای فرعی و اضافی بیمه آتش سوزی را باید به‌صورت جداگانه و مازاد بر بیمه نامه اصلی بخریم. اصلی‌ترین و پرکاربردترین پوشش های اضافی بیمه آتش سوزی عبارتند از:
زلزله و آتشفشان برای جبران خساراتی که به‌دلیل زمین لرزه و آتشفشان به ساختمان بیمه‌شده وارد می‌شود
- سیل و طغیان آب دریاها و رودخانه‌ها شامل خسارت‌های ناشی از سیل، طغیان رودخانه، شکستن سدها و خروج ناگهانی آب های سطحی از مسیر طبیعی
- طوفان، گردباد و تندباد
- ترکیدگی لوله آب شامل ترکیدگی تانکرها و لوله‌کشی و فاضلاب دستگاه‌های آبرسانی ساختمان بیمه‌شده
- شکست شیشه
- سرقت با شکست حرز شامل بازکردن درب بوسیله کلید تقلبی یا هر وسیله دیگر، ورود سارق به محل مورد بیمه با تهدید و اعمال زور. ورود سارق به محل مورد بیمه از روی دیوار، پشت بام و یا حصار
- جبران خسارات ناشی از آب باران و ذوب شدن برف. ( اگر آب از طریق بام و یا گرفتگی لوله‌ها، لبریز شدن آبراه‌ها و ناودان‌ها به ساختمان بیمه‌شده نفوذ کرده باشد.)
- مسئولیت خسارت ناشی از آتش سوزی و انفجار در قبال همسایگان (اشخاص ثالث)
- سقوط هواپیما و هلیکوپتر یا قطعات آنها.
- ریزش سقف به‌دلیل سنگینی برف
- ریزش، رانش و فروکش یا نشست زمین به علت تأثیرات خاک، ریزش متوالی باران، تغییر سطح آب‌های زیرزمینی، امواج جزر و مدی و ...
- هزینه پاکسازی و برداشت ضایعات.
- انفجار ظروف تحت فشار صنعتی.
- جبران هزینه اجاره اسکان موقت بیمه‌شده بعد از حادثه.
- ریزش کوه و یا سقوط بهمن.
- برخورد اجسام خارجی به ساختمان شامل انواع وسیله نقلیه زمینی و ریلی.
موقع خرید بیمه زلزله و آتش سوزی بهتر است با توجه به موقعیت و متراژ ساختمان و همچنین نوع کاربری آن پوششهای اضافی مناسب را به بیمه نامه اضافه کنید. به غیر از موارد فوق، در بیمه آتش سوزی می‌توانیم علاوه بر ساختمان اموال و وسایل داخل آن را هم بیمه کنیم. اموال تحت پوشش بیمه آتش سوزی هم باید در بیمه نامه ثبت شده باشند. البته این اموال نمی‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
مسکوکات (سکه طلا، سکه‌های کلکسیونی و عتیقه)
- پول
- اوراق بهادار (سهام، اوراق قرضه، اوراق مشارکت، مشتقات و …)
- آثار هنری و نسخه‌های خطی و تاریخی
- فلزات قیمتی به هر شکل
- جواهرات و مروارید یا سنگ‌های قیمتی سوارنشده
- هزینه بازسازی نقشه
- جمع‌آوری مجدد اطلاعات و تنظیم مجدد دفاتر بازرگانی
انواع بیمه آتش سوزی
معمولا شرکت‌های بیمه براساس نوع و کاربری ساختمان برای آن بیمه نامه آتش سوزی صادر می‌کنند. هرکدام از این بیمه‌ها شرایط و پوششهای مخصوص به خودشان را دارند. به‌طور کلی انواع بیمه آتش سوزی برای ساختمان‌های مختلف به ۳ دسته زیر تقسیم می‌شود.
1- بیمه آتش سوزی منازل مسکونی (انواع مجتمع مسکونی، آپارتمان و ویلا)
2-بیمه آتش سوزی مراکز صنعتی (تمام کارگاه‌ها و کارخانه‌جات تولید خوراکی و آشامیدنی، نساجی، فلزات اساسی، دخانیات و سایر صنایع)
3-بیمه آتش سوزی مراکز غیرصنعتی(تمامی فروشگاه‌های تجاری، تعمیرگاه‌ها، بیمارستان‌ها، اماکن عمومی، ساختمان‌های اداری، بنگاه‌های معاملاتی، مراکز پخش دارو، فروشگاه‌های مواد غذایی و پروتئینی، آموزشگاه‌ها، مراکز خدماتی و ...)
بیمه آتش سوزی ساختمان
گفتیم که بیمه آتش سوزی ساختمان براساس نوع کاربری ساختمان و استفاده‌ای که از آن می‌شود و همین‌طور وسایلی که در آن وجود دارد، شرایط و پوششهای متفاوتی دارد. در این بیمه خود ساختمان و مشاعات آن بیمه می‌شوند. متراژ، نوع سازه و عمر بنا هم روی قیمت بیمه حوادث ساختمان مورد بیمه تاثیر می‌گذارد. خسارت‌های تحت پوشش خود ساختمان در بیمه نامه آتش سوزی عبارتند از:
- خسارت‌های وارد شده به اجزای خارجی ساختمان یعنی دیوارها، بام‌ها، نورگیرها.
- خسارت وارد شده به اجزای داخلی ساختمان مثل سقف و کف ساختمان، پوششهای زیر سقف و کف، پارتیشن‌ها، پوششهای دیوارهای داخلی، درب‌ها و پنجره‌ها، راه پله‌ها، آسانسورها، کانالهای تهویه و لوله‌ها.
بیمه آتش سوزی مجتمع مسکونی
بیمه آتش سوزی خانه برای تمامی ساختمان‌های مسکونی اجباری است. براساس قانون ساختمان‌های واحدهای مسکونی باید هر سال منزل یا آپارتمان خود را با توجه به قبض برق بیمه آتش سوزی کنند. در بیمه آتش سوزی ساختمان مسکونی معمولا اثاثیه خانه هم تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. طبیعتا ارزش وسایل و لوازمی که در بیمه نامه ثبت می‌شوند روی مبلغ حق بیمه تاثیر می‌گذارد.
بیمه آتش سوزی مغازه
مغاره درواقع یک ساختمان با کاربری تجاری است. به‌طور کلی در بیمه نامه آتش سوزی ساختمان‌های تجاری مثل انواع مغازه و فروشگاه علاوه بر خود ساختمان، تاسیسات، دکوراسیون، اثاثیه اداری، کالاها و اجناس هم جزو اموال تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی محسوب می‌شوند.
بیمه آتش سوزی انبار
سرمایه موجود در انبارها مدام تغییر می‌کند و به‌روز می‌شود. به همین دلیل معمولا بیمه آتش سوزی انبار به‌صورت بیمه نامه با سرمایه شناور (سرمایه متغیرموجودی کالا و مواد) صادر می‌شود. در این حالت باید ماهانه لیستی از موجودی‌ها و کالای در گردش و همین‌طور سرمایه موجود در ساختمان بیمه‌شده به بیمه‌گذار تحویل داده شود. حق بیمه این نوع بیمه نامه هرسال براساس لیست موجودی انبار و میانگین موجودی سرمایه موجود در آن تعیین می‌شود.
بیمه آتش سوزی و زلزله برای خانه های اجاره ای
خرید بیمه آتش سوزی و بیمه زلزله تنها برای جبران خسارت های وارد شده به ساختمان نیست. اموال و اثاثیه موجود در ساختمان نیز تحت پوشش این بیمه نامه قرار می گیرند و خسارات وارد شده به آنها جبران خواهد شد. با این اوصاف ساکنین خانه های اجاره ای می توانند فقط اموال و اثاثیه متعلق به خود را به تنهایی در مقابل خطرات اصلی آتش سوزی و خطرات جانبی مثل زلزله، سیل، طوفان و... بیمه کنند. در این حالت حق بیمه نهایی تنها بر اساس ارزش اموال و اثاثیه موجود در ساختمان محاسبه می‌شود و ارزش بنا تاثیری بر نرخ بیمه نامه نخواهد داشت. علاوه بر این صاحبان ساختمان‌ها نیز می‌توانند به‌صورت جداگانه بنای متعلق به خود را تحت پوشش بیمه قرار دهند و خسارات وارد شده در اثر حوادث احتمالی را جبران کنند.
خطرات زیر خارج از تعهد بیمه گر
خطرات زیر خارج از تعهد بیمه گر است؛ مگر آنکه صراحتاً خلاف آن در بیمه‌نامه قید شده باشد: جنگ، جنگ داخلی، آشوب و بلوا، اعتصاب، قیام، انقلاب، کودتا، اغتشاشات داخلی و یا اقدامات انتظامی و نظامی زمین لرزه، آتش فشان، ریزش زمین، سیل، طغیان رودخانه ها، حریق زیرزمینی (در اثر نشر گازهای زیرزمینی و ...) و یا بلایای آسمانی (مانند ریزش شهاب سنگ و ...)، انفجار مواد منفجر همانند دینامیت، تی ان تی و باروت فعل و انفعالات هسته مسکوکات، پول، اوراق بهادار، اسناد، فلزات قیمتی به هر شکل، جواهرات، مروارید و سنگ های قیمتی سوار نشده، هرگونه اسناد و نسخ خطی و همچنین هزینه بازسازی نقشه، جمع آوری مجدد اطلاعات و یا تنظیم دفاتر بازرگانی نیز تحت پوشش بیمه نامه آتش سوزی نیستند، مگر آنکه در بیمه نامه قید شده باشد.
