-
-
۱۷۵۸
به طور طبیعی با سرد شدن هوا و قرار گرفتن در فصلی سرد، استفاده از وسایل گاز سوز در منازل و محیط های کاری افزایش می‌یابد، اما در این خصوص نیاز است تا با رعایت اصول ایمنی از وقوع برخی حوادث جلوگیری کنیم. زندگی ایمن در این قسمت شما را با انواع و اقسام وسایل گرماساز آشنا می کند. وسایلی که می تواند فصل پاییز را برای شما گرم و مطبوع و خوشایند کند.
آبگرمکن:
یکی از وسایل گازسوزی که عمدتاً پس از لوله کشی گازمنازل تهیه می شود، آبگرمکن می باشد. این وسیله که همانند وسایل گازسوز دیگر بخودی خود هیچ خطری ندارد و در واقع جهت استفاده و به منظور راحتی و آسایش خانواده تامین می شود، چنانچه اصول ایمنی درکار کردن با آن رعایت نشود می تواند خطر ساز و فاجعه آفرین باشد.
لازم است به این نکته توجه شودکه نصب آبگرمکن در حمام یا فضایی که بطور عادی در آن هوا جریان ندارد باعث کمبود اکسیژن شده و ایجادخفگی می کند ضمن اینکه نصب هرگونه وسیله گازسوز در حمام مغایر اصول ایمنی است.
آبگرمکن دیواری در حدود دو تا سه برابر یک آبگرمکن زمینی نیاز به مصرف گاز دارد و در نتیجه اکسیژن موجود در فضای مسکونی را به سرعت مصرف کرده و در صورتی که هوا جریان نداشته باشد، کمبود اکسیژن در فضای آپارتمان منجر به بدسوزی آبگرمکن و تولید گاز سمی co میکند. بنابراین همواره بایستی برای دستگاههای گازسوز و خصوصاً آبگرمکن دیواری پیش بینی‌های لازم در رابطه با ورود هوای تازه صورت گیرد.
1- در ساختمانهای کوچکتر از ۵۰ متر مربع بدلیل فضای محدود و در صورتی که دریچه های تهویه و امکان ورود هوای تازه پیش بینی نشده باشد، نصب آبگرمکن دیواری میتواند حادثه‌ساز باشد.
۲- از نصب آبگرمکن دیواری در توالت و حمام جداً خودداری نمائید.
3- از نصب آبگرمکن دیواری در مغازه هایی که برای استراحت شبانه کارکنان استفاده میشود خودداری نمائید.
پس همیشه یادتان باشد آبگرمکن و سایر وسایل گاز سوز را هرگز در حمام و فضاهای محدود و بدون تهویه نصب نکنید.
خاری های گاز سوز:
1- در صورتیکه بعد از فصل سرما بخاری را جمع آوری می کنید حتما انتهای شیر را با در پوش مسدود نمایید و درهنگام وصل مجدد از افرادبا صلاحیت کمک بخواهید.
۲- یکی از نکات اساسی این است که همیشه اجازه بدهید هوای کافی برای تنفس شما و جهت سوختن بخاری گازسوز به اتاق برسد. وجود روزنه های زیر دربها برای این منظور مفید می باشند. بنابراین روزنه های زیر دربها را با اشیاعی همچون پارچه، پتو و … مسدود نکنید.
۴- از صحیح سوختن گاز و سلامت بخاری بوسیله افراد ذیصلاح مطمئن شوید.
۵- از سلامت دودکش مربوط به بخاری اطمینان حاصل نمایید.
۶- از تبدیل بخاری و سایر وسایلی که با سوختهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند به وسایل گازسوز جدا خودداری کنید.
هر بخاری و یا سایر وسایل گاز سوز باید به یک دودکش مجزا و مجهز به کلاهک متصل باشند.
۷- قرار گرفتن پرده، لباس، رختخواب، ظروف پلاستیکی و سایر اشیاء قابل اشتعال در مجاورت بخاری می تواند سبب وقوع آتش سوزی در منزل گردد.
۸- درصورتیکه احساس کردید سوخت بخاری ناقص بوده و یا باشعله آبی نمی سوزد به آن بی‌تفاوت نمانید، ممکن است این نقص ناشی از نرسیدن هوای کافی به بخاری باشد.
دقت نمایید بخاری بایستی همواره با شعله آبی بسوزد.
شومینه:
شومینه وسیله گرمایشی است که در سالهای اخیر بیشتر به عنوان دکور و تجملات از آن استفاده می شود. توجه داشته باشید وسائل گازسوز فقط می تواند نیازهای گرمایشی را تأمین نماید و هر نوع بهره برداری فرعی و احیاناً غیراستاندارد و نا ایمن از آنها می تواند پیامدهای خطرناکی داشته باشد.
جهت ایمنی بیشتر توجه شما را به نکات ذیل جلب می نماید:
به منظور جلوگیری از خطر نشتی گاز، شومینه بایستی مجهز به ترموکوپل و شیر جداگانه قطع و وصل باشد.
نحوه ساخت تنوره آجری شومینه بایستی به نوعی باشد که اولاً به سهولت مکنده گازهای حاصل از احتراق باشد و ثانیاً جهت دهنده گازهای حاصل از احتراق به سمت بالا و دودکش فلزی تعبیه شده(دربخش فوقانی)باشد.
اجاق شومینه بایستی کاملاً در راستا و زیر دودکش قرار داده شود تا گازهای حاصل از احتراق به فضای اتاق نفوذ نکند.
برای خروج سهل و ایمن گازهای حاصل از احتراق از دودکش به قطر ۱۵ سانتیمتر استفاده شود.
نصب شومینه در آپارتمانهای کوچک می تواند خطرساز باشد. در اینگونه مواقع ترجیحاً از بخاری گازی استفاده شود.
دودکش شومینه بایستی بدون درز تا بالای بام ادامه داشته و حتماً دارای کلاهک H باشد.
شیر شومینه را در پایان فصل زمستان بسته و خروجی آنرا با درپوش مسدود نمایید.
به هیچ عنوان به منظور رقص نور شعله، شومینه را عمداً زردسوز ننمائید. شعله زرد به معنی تولید گازسمی مونواکسیدکربن در دستگاه می باشد.
با توجه به امکان نفوذ گازسمی(CO) از درزهای دودکش آجری به ساختمان حتی الامکان درشومینه ازدودکش آجری استفاده نگردد.
دودکش شومینه مستیماًتابالای بام(بدون استفاده از زانوهای متعدد) ادامه داشته باشد.
شیرشومینه بایستی خارج ازآن قرارداده شود تا در هنگام آتش سوزی احتمالی بدون هرگونه آسیب بتوان گاز را قطع نمود.
ارتفاع دهانه نمای دودکش نبایستی آنقدر زیاد باشد که بخشی از گازهای حاصل ازاحتراق به محل سکونت شما نفوذ نماید. برای ساخت شومینه نیاز به مشاوره با کارشناسان معتبر می باشد.
بدلیل انتقال حرارت از اجاق شومینه به رابط شیر اصلی گاز حتماً بایستی از لوله های مسی فشارقوی و اتصالات مطمئن استفاده شود.
قبل ازروشن نمودن شومینه حتماً از بازبودن دریچه شومینه(دمپر) اطمینان حاصل نمایید. چنانچه دمپر درحالت بسته باشد، تمامی گازهای سمی ناشی از احتراق به فضای مسکونی برگشته و خطرناک می باشد.
اجاق گاز:
1- اجاق گازهای بزرگ و سایر وسائل گازسوزی که به طور ثابت در یک محل نصب می شوند باید بوسیله لوله فلزی به سیستم لوله کشی ساختمان وصل گردند.
۲-در هنگام روشن کردن اجاق گاز ابتدا شمعک یا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
۳- در اجاق گازهائی که پیلوت(شمعک) ندارند همیشه ابتدا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
۴ – اگر اجاق گاز و وسائل گازسوزی که مورد استفاده شما قرار می گیرند دارای پیلوت(شمعک) می باشند چنانچه بعد از باز کردن شیر گاز مشعل روشن نشود معلوم میشود که پیلوت میزان نیست و یا خاموش شده است. در هر حال باید فوراً شیر اصلی را بست و بوسیله افراد خبره به بررسی و رفع علت پرداخت.
۵- سررفتن ظرف غذا و مانند آنها برروی اجاق گاز ممکن است باعث خاموش شدن گاز گردد. بنابراین هنگام استفاده از اجاق گاز باید دقت شود که ظرف غذا سر نرود.چنانچه این عمل اتفاق افتاد و شعله خاموش شد باید فوراً شیر گاز را بسته و پس‌از خارج کردن گازمنتشر شده در فضای آشپزخانه، اجاق گاز را تمیز و آماده روشن کردن مجدد نمود.
۶- همیشه مراقب باشید که مشعلهای اجاق گاز و ضمائم آن کاملاً تمیز و مرتب باشد تا گاز بتواند به راحتی و به اندازه کافی به مشعل برسد و با شعله آبی بسوزد.
۷- برای نظافت اجاق گازباید هفته ای یک یا دو دفعه شیر مصرف مربوطه را بسته و مشعلها و ضمائم آن را از جای خود بیرون آورده و پس‌از تمیزکردن و شستن، کاملاً آنها را خشک‌کرده و دوباره در جای خود قرار داده شود.
۸- از وارد آوردن ضربه بوسیله دیگ و سایر ظروف سنگین بر روی اجاق گاز جداً خودداری کنید زیرا این عمل باعث سست شدن اتصالات و نشت گاز می شود.
۹- وسایل گازسوزمخصوصاً اجاق گاز رادر محل وزش جریان باد مانند مقابل باد بزن های برقی، پنجره و… قرار ندهیدزیرا این عوامل باعث خاموش شدن شعله می شوند و درنتیجه چون شیر اجاق باز است گاز در فضا پراکنده می شود و تولید خطر و آتش سوزی می کند.
یادآوری:
بدین ترتیب در رابطه با استفاده صحیح از اجاق گاز شش نکته بسیار مهم است.
1- ابتدا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
۲- اجاق گاز باید همیشه با شعله آبی بسوزد.
۳- از وارد آوردن ضربه بوسیله ظروف سنگین روی اجاق گاز خودداری نمایید.
۴- اجاق گاز و سایر وسایل گاز سوزرا درمعرض کوران هوا و جریان باد قرار ندهید.
۵- از سر رفتن ظروف غذادرروی اجاق گاز جلوگیری نمایید.
۶ – حتی الامکان از اجاق گازهای مجهز به ترموکوپل استفاده کنید
دودکش ها:
وسایل گازسوز نیز همانند سایر وسایل مشابه جهت روشن شدن و سوختن مناسب نیاز به هوا دارند و تنها راه ارتباطی آنها با فضای خارج از ساختمان از طریق دودکش می باشد. گاز گرفتگی از جمله حوادثی است که معمولا در اثرفقدان دودکش مناسب برای وسایل گازسوز به خصوص بخاری و آبگرمکن و عدم تهویه کافی درفضای اتاق روی میدهد. سوختن ناقص گاز و تجمع گازهای مسموم کننده و یا حتی کمبود اکسیژن سبب مسمومیت افرادی که درچنین فضایی تنفس می کنند شده و ممکن است به مرگ آنها منتهی شود. بنابراین برای جلوگیری از خطرات ناشی از سوختن ناقص وسایل گازسوز و گازگرفتگی به این نکات دقیقاً توجه شود.
هر وسیله گاز سوز باید دارای یک دودکش استاندارد و مجزا ومجهز به کلاهک باشد.
همواره محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز را بازرسی و از آببندی و ثبات آنها اطمینان حاصل نمایید.
مسدود شدن دودکش سبب سوخت ناقص و ایجاد گازهای خطرناک و مسموم کننده وبرگشت چنین گازهایی به داخل فضای زندگی گردیده و باعث گازگرفتگی ومرگ می شود.
دودکش وسایل گاز سوز در محل عبور از شیشه های پنجره نباید مستقیماً با شیشه در تماس باشد. زیرا در چنین صورتی امکان شکستن شیشه در اثر حرارت و لق شدن و افتادن دودکش وجود دارد.
در صورتیکه دودکش از پنجره به بیرون هدایت شده است باید دارای حداقل یک متر ارتفاع عمودی از محل خروج از پنجره باشد.
هر چند وقت یکبار کلاهک دودکش های وسایل گازسوز را بازرسی وچنانچه کلاهک افتاده باشد آنرا در محل خود نصب کنید. قابل ذکر است که کلاهک علاوه بر اینکه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیا به داخل دودکش جلوگیری می کند، در منظم سوختن وسیله گازسوز نیز موثر است. ضمناً از فشردن بیش از اندازه کلاهک که باعث تغییر حالت وگرفتگی منافذ خروج گازهای دودکش می شود نیز خودداری کنید.
انتهای دودکش های توی کار باید حداقل ۱ متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
هر وسیله گازسوز بایستی دارای دودکش مناسب و بدون اشکال جهت تخلیه گازهای حاصل از احتراق به فضای آزاد باشد و هرگونه نقص و نارسایی و رعایت ننمودن استانداردها در این مورد موجب حادثه خواهد گردید.
در هنگام ساخت، خرید واجاره منزل به دودکش وسایل گازسوز کاملاً توجه فرمائید و تا حدالامکان از خرید و اجاره خانههائی که فاقد دودکش مناسب در داخل دیوار می باشد خودداری فرمائید.
تمام دودکش های وسائلگازسوز بایستی حتماً مجهز به بخش عمودی متناسبوکلاهک H باشد.
از قراردادن خروجی دودکش به صورت افقی با کلاهک و یا بدون کلاهک در زیر سقف و بالکن جداً خودداری فرمائید.
دودکش در داخل دیوار وخارج آن و محلاتصال بهوسیله گازسوز بایستی کاملاً آببندی باشد. هردرز کوچکی میتواند باعث خروج گازهای حاصل از احتراق و حادثه گردد.
حتیالامکان از نصب زانوی اضافی در مسیر دودکش خودداری نمائید. زیرا زانو کارآئی دودکش را کاهش میدهد.
به هیچ عنوان دودکش وسایلگازسوز وهواکش)فن(را از یک لوله یا کانال مشترک عبور ندهید.
برای دودکش داخل و بیرون دیوار به هیچ عنوان از لولههای پلاستیکی و غیر مقاوم در برابر حرارت استفاده نشود.
دودکش باید از ورقهای ضد زنگ(گالوانیزه) و نسبتاً ضخیم انتخاب شود.
آبگرمکن و بخاری حتماً بایستی مجهز به دودکش باشد. از نصب این وسیلهها بدون دودکش در محیطهای بسته جداً خودداری نمائید.
استفاده از دودکشهای مشترک بایستی با نظر متخصصین و مهندسین مشاور تأسیساتی انجام گردد.
استفاده از دودکشهای آکاردئونی آلومینیومی بعلت عدم امکان آببندی در ابتدا و انتها خطرناک میباشد.
از قراردادن قطعات لوله دودکش بصورت لب به لب خودداری نمائید و حتماً از دودکشهای نوع نر و ماده که باعث آببندی در محل اتصال و عدم خروج گازهای حاصل از احتراق خواهد شد، استفاده نمائید.
ازاضافه نمودن به طول بخش افقی دودکش در قسمتهای فوقانی ساختمان جهت ساخت اطاقک و انباری بر روی بام خودداری نمائید. در هنگام ساخت طبقهای جدید دودکشهای قدیمی را عمودی و استاندارد ادامه داده و در حین عملیات ساختمانی دودکش را در مقابل ریزش مصالح و نخاله ساختمانی و انسداد داخلی کاملاً محفوظ نگهدارید.
هنگام عبور دودکش از داخل دیوار و تقاطع آن بایستی قطر لوله فلزی کاملاً یکسان باشد کمکردن قطر لوله هنگام خروج از ساختمان)دیوار یا سقف(مجاز نمیباشد.
ازنصب دودکش درحیاط خلوتهای رو بسته خودداری نمائید. داکت دودکشها باید خروجی از بالا و پایین به هوای آزاد داشته باشد و به هیچ وجه هیچگاه بالای داکت مسدود نگردد.
دودکشها را مرتباً بازرسی نمائید و از آزادبودن مسیر دودکش اطمینان حاصل نمائید.
اطراف لولههای دودکش موجود در موتورخانه بایستی کاملاً آببندی گردد تا از نفوذ گازمونواکسید کربن(CO) به داخل بنا و یا موتورخانه جلوگیری شود.
در هنگام هرگونه ساخت و ساز مراقب باشید، مصالح ساختمانی بداخل دودکشها ریخته نشود و راه ورودی دودکش را مسدود نکرده باشد.
هر ساله قبل از روشن کردن وسائل گرمازا، مراقب باشید مسیر دودکشها توسط پرنده ای لانهسازی و مسدود نشده باشد.
بخش عمودی)خروجی(دودکش حداقل بایستی ۳ برابر بخش افقی درنظر گرفته شود و حداقل ارتفاع بخش عمودی نبایستی از یک متر کمتر باشد.
از تغییر قطر در خروجی دودکش و کم کردن سایز آن خودداری نمائید.
جهت جلوگیری از پدیده خطرساز «مکش معکوس» در ساختمانها لازم است بر روی قسمت زیرین درب ورودی هر آپارتمان از دریچه تهویه کرکره ای یا آیفونی مناسب به طول ۵۰×۲۰ سانتیمتر استفاده گردد. همچنین زیر دربهای ورودی اطاق خواب ها نیز حدود ۳ تا ۵ سانتیمتر بازباشد.
انتهای کلیه دودکشها بایستی حداقل یک متر از سطح پشت بام بالاتر بوده و از دیوارههای جانبی نیز حداقل یک متر فاصله داشته باشد و حتی المقدور ازکلاهک Hاستفاده گردد.
قسمت عمودی دودکش بایستی برروی پایههای مناسب قرارگیرد تا وزن آن به پایه منتقل شود و از کج شدن آن جلوگیری بعمل آید. ضمناً بخش عمودی دودکش برروی نماها بایستی توسط بستهای مناسب به دیوار محکم گردد. همچنین مراقب چرخش کلاهک به سمت زمین باشید، در این صورت اینگونه دودکشها کارآئی لازم را ندارند و عدم خروج گازهای حاصل از احتراق جان شما را تهدید میکند.
رعایت موارد فوق موجب جلوگیری از پس زدن و بازگشت گازهای سمی وسایل گازسوز به داخل منازل(مکش معکوس) می شود.
عبور دودکش ازفضای داخل سقف کاذب و علی الخصوص حمام به دلیل امکان پوسیدگی و نشت گاز منواکسیدکربن خطرناک است.
دمپر خروجی دودکش شومینه(قبل از روشن کردن) بایستی کنترل تا از سلامت حرکت دمپر(دریچه داخلی که توسط زنجیرباز و بسته می شود) و باز و بسته شدن آن اطمینان حاصل شود، در صورت باز نشدن دمپر، گاز منواکسید کربن فضای ساختمان را مسموم مینماید.
جهت تأمین هوای مورد نیاز وسایل گازسوز از قبیل آبگرمکن دیواری و بخاری در آپارتمانهای محدود ضروری است دریچه تهویه ای در محل مناسب(ترجیحاٌ پشت وسیله گازسوز) که به هوای آزاد مرتبط است تعبیه شود.
دودکش بایستی مجهز به بست نگهدارنده باشد و در محل خود محکم شود.
برای شومینه به دلیل امکان پس زدن گازهای حاصل از احتراق بهتر است از دودکش به قطر ۱۵ سانتی متر استفاده کرد.
حتی الامکان از دودکشهایی که از پنجره به بیرون هدایت میشوند بایستی اجتناب نمود. چنانچه ناچاراً دودکش از پنجره به بیرون هدایت شود باید به روش صحیح و کاملاً محکم در محل خروج از پنجره مهار و مجهز به کلاهک شود و حداقل دارای ۱ متر ارتفاع از محل خروج باشد. در صورتیکه هنگام بهرهبرداری و روشن بودن وسیله گازسوزبا آزمایش قرار دادن دست بر روی دودکش مشاهده گردید که دودکش مذکور سرد می باشد از این دودکش بایستی صرفنظر نموده و ضروری است دودکشی تعبیه گردد که تا بالای بام ادامه داشته باشد.
اتصال خروجی دودکش به درز انبساط بین دو ساختمان می تواند باعث نفوذ گاز منواکسیدکربن از منافذ به هر کدام از این ساختمانها شود.
به منظور وجود هوای کافی و پرهیز از سوختن ناقص در وسایل گازسوز بایستی راه ورود هوا به داخل اتاقها توسط روزنه های مناسب(در زیر دربها، دریچه های کرکرهای پایین دربها و...) یجاد شود. این موضوع به ویژه در اتاقهای کوچک و فضاهای زیرزمینی از اهمیت و حساسیت فوقالعاده ای برخوردار است. در این راستا لازم است توجه فرمائید که معمولاً یک بخاری در حدود ۱۵ برابر حجم گاز مصرفی به هوای تازه جهت سوختن نیاز دارد.یک بخاری معمولی خانگی بایستی درحدود ۱۵متر مکعب در ساعت هوای تازه دریافت کند تا قادر به سوزاندن مناسب گازطبیعی باشد. بنابراین ملاحظه می شودکه منافذ ورود هوا چه تأثیر حیاتی در این رابطه دارند.
مسدودشدن دودکش لوازم گازسوز(حتی درحد جزئی) باعث ناقص سوزی و پس زدن گازهای سمی به فضای اتاق می شود. همواره از مسدود نبودن دودکشها اطمینان حاصل فرمائید.
به منظور نصب دودکش وسایل گازسوز از کمترین تعداد زانو استفاده شود زیرا در اینصورت مکش دودکش کم شده و موجب پس زدگی گازهای خطرناک حاصل از احتراق می شود.
توصیه می شود در طراحی و ساخت ابنیه نوساز، دودکش کلیه وسایل گازسوز پیش بینی شود و نقشه مربوطه توسط مهندس ناظر تأیید شود. نصب دودکش بعد از اتمام پروژه بر روی نما در ساختمانهای جدیدالاحداث کاملاً بی مورد است.
مراقب باشید البسه آویزان شده شما در تراس، دودکش همسایه پایین را مسدود نکند.
دودکش و اتصالات مربوطه در حیاط خلوت و داکتها بایستی حتماً دارای بست و تکیه گاه مناسب باشد.
دودکشهای آجری به دلیل نفوذ گاز از درزها به سایر قسمتها خطرساز میباشد.
دودکش شوفاژ براساس ظرفیت مربوطه و بایستی دارای قطر مناسب باشد.ضمناً حداقل قطر برای کمترین مصرف دستگاه های شوفاژ لوله به قطر۲۰ سانتیمتر پیشنهاد میشود.
برای کلیه آبگرمکن های دیواری دودکش به قطر ۱۵ سانتیمتر به بالا پیشنهاد میشود.
دریچه دودکش بایستی بالاتر از وسیله گازسوز قرارگیرد و نصب هرگونه دودکش از ارتفاع دستگاه به سمت ارتفاع پائین تر(شیب از وسیله گازسوز به سمت زمین) خطرناک است و موجب پس زدن محصولات سمی احتراق می شود.
به ازای هر زانوی ْ۹۰ در دودکش، لازم است به ارتفاع بخش عمودی اضافه گردد.
حتی الامکان در آپارتمانهای زیر ۵۰ متر مربع سیستم گرمایش بوسیله شوفاژ انجام شود و از وسایل گرمایشی همچون بخاری یا آبگرمکن دیواری استفاده نشود.
ساخت حمام در کنار شوفاژخانه خطرناک و حادثه ساز است.
نصب دو وسیله گاز سوز شومینه و بخاری در آپارتمانهای کوچک و استفاده همزمان از آنها میتواند احتمالاٌ آثار زیانباری را به بار آورد.
نسبت به مشاهده شعله زرد رنگ در وسائل گازسوز بی تفاوت نباشید چون این مشکل ناشی از نرسیدن هوای کافی یا نقص در دستگاه گازسوز و… است.
هرگونه نشتی لوله های آب گرم خطرناک است چون در این صورت باعث مدام سوزی آبگرمکن گازی میشود. این موضوع باعث مصرف سوخت بیشتر، اکسیژن بیشتر و در نهایت خطراحتمالی میشود.
اگر در منزل دچار سردرد، سرگیجه، تهوع و … می شوید علت در وسایل گازسوز نیز می تواند باشد. معمولاً در اثر نبودن هوای کافی و عیوب وسایل گازسوز عمل احتراق مختل می گردد و گازهای مضر و خطرناک تولید و در سطح خانه پخش می شودکه موجب عوارض بعدی می شود.
داکت مسیر دودکشها و آپارتمانها در بالای بام و طبقه همکف(در ابتدا و انتها) حتی الامکان بایستی باز و به فضای آزاد راه داشته باشد تا اگر نشتی در مسیر دودکش بوجود آمد به بیرون هدایت شود و به داخل ساختمان نفوذ نکند.
برای پکیج منازل بدلیل مصرف بالا حتی الامکان بایستی از دودکش به قطر ۱۵ سانتی متر و بیشتر استفاده شود.
استفاده از گچ و مصالح ساختمانی برای پرکردن فواصل و درزهای ما بین دودکشها در داخل دیوار ساختمان موجب گرفتگی گردیده وحوادث بسیاری را باعث شده است از این کار جداً خودداری نمائید.
استفاده از سطل آب و قراردادن دودکش در آن جهت تصفیه گازهای سمی به جای نصب دودکش استاندارد خطری جدی برای مصرفکنندگان گاز طبیعی)حتی در فضاهای کوچک نظیر مغازه و فروشگاه(میباشد. حوادث مرگباری از این باور غلط تاکنون بروز کرده است.
آزمایش دودکش
برای اطمینان از صحت عملکرد دودکش ۳ آزمایش آسان ذیل را میتوان انجام داد.
ساده ترین آزمایش هر دودکش دست زدن و لمس آن است. سردی دودکش نشانه عدم عبور گازهای سمی حاصل از احتراق وسیله گازسوز و زنگ خطری برای شما است. وقتی وسیله گازسوز کار می کند بایستی دودکش داغ باشد و نوک انگشتان داغی آنرا حس کند.
آزمایش بعدی استفاده از شمع و یا شعله کبریت در محل دریچه و مبدأ دودکش در اتاق(محل مصرف) میباشد. با قرار دادن کبریت روشن درابتدای دریچه بایستی شعله به سمت داخل دودکش کشیده شود. این موضوع نشانه کـارکردن و مکش مناسب دودکش و در صورتیکه تغییری در شعله ایجـاد نشود نشان دهنده عدم مکش مناسب دودکش میباشد.
هنگام خرید و یا اجاره خانه و قبل از وصل وسایل گازسوز به دودکش، مسیر دودکشها را بایک وزنه و طناب محکم از پشتبام تا محل دریچه و مبدأدودکش کنترل نمائید تا از بازبودن آن کاملاً مطمئن شوید.
شیلنگ های گاز:
1- رعایت نکات ایمنی درخصوص استفاده از شیلنگ‌های مناسب برای اتصال وسائل گازسوز به لوله‌کشی ساختمان از اهمیت ویژه و حساسی برخوردار میباشد و چنانچه این موارد نادیده و یا کم اهمیت شمرده شوند در نهایت باعث بروز اتفاقات ناگواری خواهند بود.
۲- شیلنگ‌های لاستیکی معمولی در برابر ترکیبات نفتی و گازی به سرعت فاسد میشوند. به همین دلیل برای وصل کردن اجاق گاز و سایر وسایلی که استفاده از شیلنگ برای اتصال آنها به سیستم لوله‌کشی گاز مجاز شناخته شده، باید از شیلنگ‌های لاستیکی تقویت شده(چند لایه) که مخصوص گاز ساخته شده است استفاده نمود.
۳- برای وصل کردن بخاری به لوله‌کشی گاز هرگز از شیلنگ‌های آب و … غیراستاندارد استفاه نکنید.
۴- شیلنگهایی که ترک دارد را قبل از نشتی گاز حتماً تعویض کنید.
۵- شیلنگ‌های لاستیکی را باید هرچند مدت یکبار مورد بازدید قرارداد تا اطمینان حاصل شود که شیلنگ‌های مورد استفاده سوراخ نشده، ترک برنداشته و از محل بست بریده نشده باشند.
۶- شیلنگ‌های گاز را در محل اتصال به شیر و دستگاه گازسوز بوسیله بست فلزی مناسب(مجهز به نوار لاستیکی) داخلی مهار کنید و هیچگاه از شیلنگ‌های فرسوده و غیر استاندارد استفاده نفرمائید.
کنتور:
قبل از اینکه وسائل گاز سوز خود را به سیستم لوله کشی گاز طبیعی وصل نمایید لازم است به چند نکته مهم توجه داشته باشید:
لوله‌کشی داخلی توسط شرکت مجری تحت فشار هوا قرارگرفته و هیچگونه افت فشار درگیج(فشار‌سنج) مشاهده نشود. کم شدن فشارداخلی نشانه نشتی در لوله‌کشی گاز میباشد.
مطمئن شوید جهت لوله‌کشی از اجناس استاندارد استفاده شده باشد.
رگولاتور و کنتور نصب شده برای ساختمانی که شما در آن زندگی می کنید ظرفیت معینی را دارد. چنانچه قصد توسعه لوله کشی داخل و اضافه نمودن وسائل گازسوز را دارید حتماً این موضوع را با شرکت ملی گاز ایران در میان بگذارید تا ضمن دریافت راهنمائی های لازم در صورتی که نیاز به تعویض رگولاتور و کنتور باشد اقدام گردد.
توسعه لوله کشی داخلی و اضافه نمودن وسائل گازسوز توسط افراد غیر متخصص میتواند عواقب وخیمی را برای مشترکین به دنبال داشته باشد.
رگولاتور و کنتور گاز زیرنظر شرکت ملی گاز ایران و با رعایت تمامی نکات ایمنی و فنی و در محل مناسب نصب می گردد. بنابراین فقط شرکت ملی گاز ایران مجاز است در صورت لزوم محل آنها را تغییر دهد.
رگولاتور مجهز به وسائل ایمنی خاصی است که در صورت بروز نقص در سیستم لوله کشی شهر، به طور اتوماتیک جریان گاز را قطع می کند تا مصرف کنندگان در معرض هیچگونه مشکلی قرار نگیرند. از دستکاری کنتور و رگولاتور اکیداً خودداری نمائید و چنانچه در این تجهیزات اشکالی ملاحظه گردید سریعاً با تلفن ۱۹۴(مرکزپیام) و یا امداد گازرسانی که شماره آن در پشت قبض ذکر شده است تماس حاصل فرمائید.
در هنگام قطع گاز از شبکه شهر و در مرحله نخست فوراً شیر اصلی گاز را بسته و سپس شیرهای مصرفی خانگی کلیه واحدها درساختمان را ببندید.
راه‌اندازی مجدد لوله‌کشی گاز بایستی با حضور کلیه ساکنین و کنترل بسته بودن کلیه شیرها و نهایتاٌ تخلیه هوا ازدورترین شیرها در هر واحد و هماهنگی با شرکت گاز انجام شود.
از دستکاری کنتور خودداری نمائید.
روشنایی با گاز:
نکات ایمنی در مورد استفاده از روشنایی به شرح زیر است:
روشنایی گازی برای مواقعی که جریان برق در ساختمانها قطع می گردد پیش بینی شده است. این روشنایی موقتی و تا زمان وصل مجدد برق می باشد. بنابراین نصب چراغ روشنایی در قسمتهای مختلف منازل(بدلیل عدم خروج گازهای حاصل از احتراق) کاری غیر منطقی و خطرناک می باشد. در هر آپارتمان نصب یک عدد چراغ روشنایی گازی در محل ایمن منطقیمی باشد.
نصب شارژر و یا چراغهای برقی اضطراری در این مواقع بهتر است.
نکات ایمنی:
نصب روشنایی در کنار پرده و یا هر مورد قابل اشتعال دیگر بدلیل امکان سرایت شعله ناایمن می باشد.
نصب روشنایی مقابل دریچه کولر خطرناک می باشد، زیرا در هنگام وصل مجدد برق کولر شروع بکارو چراغ روشنایی را خاموش می کندو در صورت عدم توجه و اطلاع مشترک، باعث نشتی و نتیجتاً انفجار خواهد شد.
ـچراغ روشنایی به تعداد زیاد(مانند لوستر) خطر ساز می باشد.
نصب چراغ روشنایی در راهرو و محلهای روباز که در معرض کوران هوا قرار دارد نیز مطابق با ضوابط ایمنی نمی باشد.
برای نصب چراغ روشنایی به شیر مربوطه، بدلیل تأثیر حرارت بر لوله و اتصالات، از لوله های مسی و اتصالات برنجی استفاده شود.
برای نصب چراغ روشنایی از افراد متخصص و معتبر کمک بگیرید.
هر چراغ روشنایی گازی بایستی دارای یک شیر قطع کننده مجزا باشد از اتصال آن به شیرهای اجاق گاز، بخاری و یا آبگرمکن جداً خودداری نمایید.
سیستم حرارت مرکزی:
محل اتاقک موتورخانه بایستی به طریقیباشد که هوا در آن جریان داشته باشد. به عبارت دیگرهوا از دریچه ای وارد و از دریچه یا پنجره دیگری به خارج هدایت شود.
زیر درب موتورخانه جهت عبور جریان، حداقل ۵ سانتی متر با زمین فاصله داشته باشد و در قسمت پایین درب نیز یک دریچه مشبک جهت تهویه تعبیه گردد.
توصیه می شود موتور خانهمجهز به هواکش(FAN) باشد.
پنجره موتورخانه را همیشه نیمه باز نگه دارید.
منافذ دودکش ها باید کاملاً آببندی شده باشد.
کنترل نمایید از اطراف دیگ و مابین پره ها گازهای حاصل از احتراق در فضا پخش نشود تا در معرض خطر قرار نگیرید.
در هنگام ورود به موتورخانه، درب را باز نگه دارید و چند لحظه تأمل نموده و سپس وارد موتورخانه شوید تا در صورت وجود احتمالی گازهای سمی، تبادل هوا با فضای بیرون انجام گیرد.
ازتعبیه لوله های دودکش به صورت افقی و بیش از یک متر در موتورخانه، خودداری فرمایید.
از نصب زانوهای متعدد دودکش در موتورخانه جداً پرهیز نمایید.
در صورتیکه سیستم فعلی منزل شما بدین صورت بوده، در اولین فرصت نسبت به اصلاح سیستم دودکش دستگاه شوفاژ اقدام فرمایید.
اطراف لوله های بالارونده(آب سرد و گرم و..) از موتورخانه را کاملاً و توسط مصالح مناسب، آببندی نمایید.
در غیر اینصورت امکان نفوذ گاز سمی مونواکسیدکربن از اطراف لوله ها به واحد مسکونی شما وجود دارد.
آزمایش نشت یابی گاز:
1- بعد از وصل نمودن وسایل گازسوز به سیستم لوله‌کشی گاز و قبل از شروع به استفاده از وسیله گازسوز حتماً می‌بایستی آزمایش نشت گاز را انجام دهید.
۲- برای انجام آزمایش نشت گاز در یک ظرف مقداری آب ریخته و به آن صابون یا مایع ظرفشویی و یا پودر شوینده اضافه کنید. سپس قدری از آنرا بوسیله اسفنج و ابر بر روی محلهای اتصال بست وسیله گازسوز و همچنین محل اتصال بست با لوله‌کشی گاز و سپس برروی شیلنگ و یا لوله گاز بریزید. چنانچه برروی محلهای مزبور حباب تشکیل شد نشان دهنده نشت گاز است. چنانچه هنگام آزمایش نشت شدید گاز محرز گردید شیر مصرف آن وسیله گازسوز را ببندید و به بررسی و رفع عیب بپردازید.
هشدارهای عمومی:
در صورت استشمام بوی گاز موارد زیر را رعایت کنید:
– فورا شیر اصلی گاز را ببندید و شرکت گاز را مطلع فرمایید.
– تلفن حوادث گاز ۱۹۴ را همیشه به خاطر بسپارید
– از روشن کردن لامپ کبریت و فندک خودداری کنید و برق را از فیوز اصلی قطع کنید.
– هنگام نشت گاز در محل تاریک از چراغ قوه ای که در خارج از محل نشت گاز آن را روشن کرده اید استفاده کنید.
– افراد خانواده را از محل آلوده به گاز خارج نمائید.
– درب و پنجره ها را باز کنید.
– با تکان دادن حوله پنبه ای مرطوب به جریان هوا و تهویه اتاق آلوده تسریع بخشید.
– همیشه یک کپسول اطفاء حریق در منزل داشته باشید.
آموزش و راهنمایی:
- رعایت نکات ایمنی مخصوص همه افراد است.
-چنانچه نگران بازی کردن فرزندان خردسال خود با وسائل گازسوز هستید، درمواقع عدم استفاده از این وسائل حتماً شیر اصلی آنها را ببندید.
-چنانچه در میان اطرافیان شما کسانی هستند که نحوه رفتار صحیح با وسائل گازسوز را نمی‌دانند و خطرات گاز را نمی شناسند آنها را راهنمائی کنید.
-در استفاده از گاز طبیعی باید دقت کرد که هر چه میزان مصرف گاز در وسایل گازسوز کمتر باشد احتمال بروز خطر نیز کمتر میشود.
شیر اصلی:
-از برداشتن دسته شیر گاز خودداری فرمائید تا در مواقع ضروری بتوان به سرعت شیر را باز یا بسته کرد.
-هر وسیله گازسوز بایدیک شیر اصلی مستقل داشته باشد.
-در صورت ترک منزل برای مدت طولانی، حتماً شیر اصلی گاز را ببندید.
نشت گاز:
-هرگز برای پیدا کردن محل نشت گاز از شعله کبریت و امثال آن استفاده نکنید. در مواقع ضروری از کف مواد شوینده جهت تشخیص نشتی گاز استفاده گردد.
-هر چند وقت یکبار اتصالات دستگاههای گازسوز را بررسی نمائید تا اگر شیلنگ و اتصالات دچار فرسودگی گردیده سریعاً نسبت به تعویض آن اقدام شود.
منبع: سایت آتش نشانی تهران
