جامع آتش نشانی ایران NFSI

برنامه ریزی و توسعه ایمنی و آتش نشانی ، مهندسی و مدیریت ایمنی آتش در ایران

100 نکته طلایی برای ایمنی آتش در خانه

  • ۴۳

گاهی فقط چند ثانیه فاصله است،
بین یک خانه پر از خنده و یک اتاق پر از دود.
بین صدای بازی کودکان و آژیر آتش‌نشانی.
بین بودن… و نماندن.

آتش، زیباست وقتی در شومینه می‌رقصد،
ولی بی‌رحم و بی‌ملاحظه می‌تازد وقتی از قفس بی‌احتیاطی رها شود.
او نمی‌فهمد مادر کیست، کودک کجاست، یا رؤیایی روی دیوار هنوز نیمه‌کاره است.
می‌بلعد. بی‌صدا، بی‌دریغ، بی‌توجه به اینکه شما فقط «فراموش کردید» یک دوشاخه را از برق بکشید.

هر سال، هزاران خانواده تنها در عرض چند دقیقه، خانه‌شان، خاطرات‌شان، و گاه عزیزان‌شان را به آتش می‌سپارند.
و عجیب‌تر آنکه بسیاری از این آتش‌سوزی‌ها با دانستن و رعایت تنها چند نکته ساده، قابل پیشگیری بوده‌اند.

رعایت ایمنی آتش‌نشانی، فقط یک قانون اداری نیست.
این، یک عهد عاشقانه با خانواده‌ات است؛
قولی بی‌صدا به کودکت که «امنیت تو برایم از هر چیزی مهم‌تر است».
تعهدی به مادرت، که شب را با آرامش بخوابد.
و مسئولیتی انسانی، که خانه‌ات، محله‌ات، و حتی کشورت، امن‌تر بماند.

اگر برای محافظت از عزیزانت، تا سر دنیا می‌دوید،
پس چرا از کشیدن یک سیم خراب، خاموش‌کردن بخاری، یا یاد گرفتن طرز استفاده از کپسول آتش‌نشانی، دریغ می‌کنی؟

ایمنی را از خانه‌ات شروع کن.
با یادگیری، با دقت، با عشق.
تا هیچ کودکی، هیچ مادری، هیچ پدری، دیگر پشت دودها نماند.


🔶 بخش اول: پیشگیری از آتش‌سوزی در منزل

  1. تمام وسایل گرمایشی را دور از مواد قابل اشتعال نگه دارید.
  2. از بخاری‌های بدون دودکش در فضای بسته استفاده نکنید.
  3. پریزها را بیش از حد بارگذاری نکنید.
  4. از سه‌راهی‌های استاندارد با محافظ استفاده کنید.
  5. لوازم برقی معیوب را فوراً تعمیر یا تعویض کنید.
  6. سیم‌کشی خانه را هر ۲ تا ۵ سال بازبینی کنید.
  7. شیر گاز را در صورت عدم استفاده ببندید.
  8. از قرار دادن لباس روی بخاری خودداری کنید.
  9. شارژر گوشی و وسایل الکترونیکی را شبانه در برق رها نکنید.
  10. از وسایل گرمایشی دارای ترموکوپل و استاندارد استفاده کنید.

🔶 بخش دوم: ایمنی آشپزخانه

  1. هنگام آشپزی از کودکان بخواهید نزدیک اجاق نروند.
  2. مواد قابل اشتعال (روغن، دستمال، پاک‌کننده‌ها) را از شعله دور نگه دارید.
  3. در صورت آتش گرفتن روغن، از آب استفاده نکنید؛ درب ظرف را ببندید.
  4. وسایل برقی آشپزخانه را در پایان کار از برق بکشید.
  5. وسایل الکتریکی را از رطوبت دور نگه دارید.
  6. از سیم‌های بلند در آشپزخانه کمتر استفاده کنید.
  7. هرگز اجاق گاز روشن را بدون مراقبت رها نکنید.
  8. از اجاق و فر برای گرم‌کردن خانه استفاده نکنید.
  9. فندک و کبریت را در کابینت بالا و قفل‌دار قرار دهید.
  10. اجاق گاز را به طور دوره‌ای سرویس کنید.

🔶 بخش سوم: ایمنی کودکان و سالمندان

  1. به کودکان آموزش دهید که آتش خطرناک است، نه بازی.
  2. روش تماس با 125 را به بچه‌ها یاد دهید.
  3. شماره‌های اضطراری را روی یخچال یا دیوار بچسبانید.
  4. از حفاظ بخاری برای محافظت کودکان استفاده کنید.
  5. سالمندان را با خروج اضطراری آشنا کنید.
  6. وسایل ایمنی مثل محافظ پریز برق در اتاق کودک نصب شود.
  7. لباس‌های نخی و غیرقابل اشتعال به کودکان بپوشانید.
  8. آموزش دهید اگر لباسشان آتش گرفت، باید بخوابند و قل بخورند.
  9. از گذاشتن وسایل الکترونیکی نزدیک تخت کودک بپرهیزید.
  10. کنترل وسایل گرمایشی در اتاق سالمندان آسان و در دسترس باشد.

🔶 بخش چهارم: تجهیزات و ابزارهای ایمنی

  1. کپسول آتش‌نشانی پودری ABC تهیه و آموزش استفاده دهید.
  2. هر طبقه خانه باید یک کپسول داشته باشد.
  3. ماهیانه کپسول را بررسی و سالیانه شارژ کنید.
  4. دتکتور دود نصب و باتری آن را هر 6 ماه عوض کنید.
  5. چراغ اضطراری برای قطع برق آماده داشته باشید.
  6. پتو نسوز در آشپزخانه یا نزدیک بخاری قرار دهید.
  7. نقشه خروج اضطراری تهیه کنید و تمرین داشته باشید.
  8. محل شیر اصلی گاز را به اعضای خانه نشان دهید.
  9. محافظ ولتاژ برای وسایل حساس برقی استفاده شود.
  10. نوارهای شب‌تاب در مسیر خروجی نصب کنید.

🔶 بخش پنجم: آموزش‌ها و تمرین‌های خانواده

  1. حداقل سالی یک بار تمرین تخلیه اضطراری انجام دهید.
  2. روش استفاده از کپسول آتش‌نشانی را تمرین کنید.
  3. کودک باید آدرس خانه را حفظ باشد.
  4. اعضای خانواده باید بدانند هنگام دود چگونه بخزند.
  5. اگر درب گرم است، باز نشود.
  6. هنگام آتش‌سوزی، آسانسور استفاده نشود.
  7. مسیرهای خروج همیشه باید باز باشند.
  8. اشیای سنگین را جلوی درب خروج قرار ندهید.
  9. در صورت قفل‌بودن درب، کلید را در نزدیکی آن قرار دهید.
  10. پنجره‌ها باید قابلیت بازشدن سریع داشته باشند.

🔶 بخش ششم: نکات رفتاری و مدیریتی

  1. در شب، تمام وسایل گرمایشی را خاموش کنید.
  2. از خوابیدن با بخاری روشن خودداری کنید.
  3. در مهمانی‌ها، ایمنی آشپزخانه را کنترل کنید.
  4. در سفر، شیر گاز را ببندید.
  5. وسایل شارژی را با آداپتور اصلی شارژ کنید.
  6. بخاری را در نزدیکی پرده یا فرش روشن نکنید.
  7. از دوشاخه‌های معیوب یا شکسته استفاده نکنید.
  8. آموزش‌های ایمنی را به کمک کتاب، فیلم یا اپلیکیشن بدهید.
  9. حیوانات خانگی را از وسایل گرمایشی دور نگه دارید.
  10. هنگام تعویض فصل، سیستم‌های گرمایشی را تست کنید.

🔶 بخش هفتم: رفتار در شرایط اضطراری

  1. اگر در خانه محصور شدید، درز در را با حوله خیس بپوشانید.
  2. اگر دود زیاد بود، روی زمین بخزید.
  3. تماس اضطراری را با خونسردی انجام دهید.
  4. از پنجره یا بالکن برای علامت‌دادن استفاده کنید.
  5. هنگام آتش‌سوزی در طبقه بالا، پله را بررسی و با احتیاط استفاده کنید.
  6. قبل از بازکردن در، آن را لمس کنید تا داغ نباشد.
  7. در صورت لزوم از پتوی نسوز عبور از آتش انجام دهید.
  8. اگر لباس کسی آتش گرفت، او را زمین‌گیر کرده و بغلتانید.
  9. بعد از خروج، هرگز به داخل بازنگردید.
  10. به کودکان بگویید حتماً با بزرگ‌ترها خارج شوند.

🔶 بخش هشتم: نگهداری دوره‌ای وسایل

  1. سیستم گاز خانگی را سالی یک‌بار بررسی کنید.
  2. بخاری‌های نفتی یا گازی را هر فصل سرویس کنید.
  3. شلنگ گاز را هر ۲ سال یک‌بار تعویض کنید.
  4. از نوار تفلون و بست فلزی استاندارد برای گاز استفاده کنید.
  5. وسایل برقی قدیمی را به‌موقع تعویض کنید.
  6. باتری‌ها را از وسایل بلااستفاده خارج کنید.
  7. در صورت صدای غیرعادی از وسیله برقی، آن را استفاده نکنید.
  8. فیلتر کولر و تهویه‌ها را تمیز نگه دارید.
  9. وسایل آشپزخانه باید پایه لاستیکی و ثابت داشته باشند.
  10. کشوهای مواد قابل اشتعال را برچسب‌گذاری کنید.

🔶 بخش نهم: آمادگی‌های فصلی و خاص

  1. در زمستان، بخاری‌ها را از نظر دودکش بررسی کنید.
  2. در تابستان، کولر و برق‌کشی آن را بازبینی کنید.
  3. در هنگام طوفان یا زلزله، آمادگی قطع برق یا آتش را داشته باشید.
  4. در مراسم‌ها (چهارشنبه‌سوری، نوروز) اقدامات پیشگیرانه انجام دهید.
  5. وسایل آتش‌بازی و ترقه را هرگز در خانه نگه ندارید.
  6. در کمپینگ یا پیک‌نیک از اجاق گاز کوچک با احتیاط استفاده کنید.
  7. اگر در منطقه زلزله‌خیز هستید، سیستم گاز ایمن‌سازی شود.
  8. در زمان آلودگی هوا از وسایل گرمایشی با تهویه استفاده کنید.
  9. در زمان تعمیرات، سیستم برق و گاز ایمن‌سازی شود.
  10. افراد جدید (مهمان، پرستار کودک) را با ایمنی منزل آشنا کنید.

🔶 بخش دهم: نکات تکمیلی و مهم مدیریتی

  1. همیشه فرهنگ ایمنی را در خانه ترویج دهید.
  2. فرزندانتان را مسئول ایمنی کوچک خانه کنید.
  3. چک‌لیست ایمنی ماهانه تهیه و روی دیوار نصب کنید.
  4. بروشور یا دفترچه راهنمای وسایل را نگه دارید.
  5. مواد اشتعال‌زا را در ظروف دربسته نگهداری کنید.
  6. در صورت نیاز به تعمیر تخصصی، از خدمات مجاز استفاده کنید.
  7. با همسایه‌ها همکاری ایمنی داشته باشید.
  8. از مواد آتش‌زا (الکل، بنزین) در خانه استفاده نکنید.
  9. اطلاعات را به فرزندان به زبان ساده منتقل کنید.
  10. ایمنی، مسئولیت مشترک همه اعضای خانواده است.

 

نویسنده:

حامد حیدری

کارشناس ارشد مدیریت آتش نشانی

آموزش های Toolbox Talks آتش نشانی (پیشگیری| عملیات | مدیریت راهبردی)

  • ۳۵۸

در جهانی که مخاطرات آتش به دلیل پیچیدگیهای فزایندهٔ شهری، تغییرات اقلیمی و توسعهٔ فناوری، هر روز ابعاد تازه‌ای می‌یابد، نقش سامانه‌های آتش نشانی به عنوان خط مقدم محافظت از جان، مال و محیط زیست، بیش از پیش حیاتی شده است. این محتوا با تمرکز بر چهار رکن اساسی پیشگیری، حفاظت، عملیات و مدیریت راهبردی، به بررسی چارچوبی یکپارچه می‌پردازد که نه تنها واکنش به بحران‌ها، بلکه شکل‌دهی به آینده‌ای امن‌تر را ممکن می‌سازد. 

پیشگیری، قلب تپندهٔ این نظام است: از آموزش همگانی و ممیزی‌های ایمنی تا تدوین استانداردهای سختگیرانه، هدف، کاهش ریشه‌ای احتمال وقوع حریق است. حفاظت، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های اعلام و اطفاء خودکار، سازه‌های مقاوم در برابر آتش و طراحی شهری هوشمند، سپری محکم در برابر گسترش آتش ایجاد می‌کند. در مرحله عملیات، چابکی، دانش فنی و هماهنگی میان نیروهای انسانی و تجهیزات، تعیین‌کنندهٔ تبدیل بحران به کنترل است؛ از اطفاء تا نجات، هر ثانیه حکم مرز میان فاجعه و پیروزی را دارد. سرانجام، مدیریت راهبردی با تحلیل داده‌ها، برنامه‌ریزی بلندمدت و تخصیص بهینهٔ منابع، پلی است میان درس‌های گذشته و نیازهای آینده، تضمین می‌کند که هر اقدام نه تنها واکنشی، بلکه گامی به سوی جامعه‌ای تاب‌آورتر است. 

این چهار وجه، در همتنیدگیِ دانش، فناوری و حکمرانی اثربخش را نشان می‌دهند و اثبات می‌کنند که ایمنی در برابر آتش، نه یک رویداد، بلکه فرایندی پویا و نیازمند مشارکت همه‌جانبه است. مطالب جمع آوری شده در این طرح آموزشی محتوای آموزشی معتبر را پس از خلاصه کردن و استخراج مطالب کلیدی هر موضوع آتش نشانی در قالب  Toolbox Talks جهت مطالعه افراد در نظر می گیرد که چگونه این ارکان، از نظریه تا عمل، جان‌ها را نجات می‌دهند و زیرساخت‌ها را از گزند بلایای قابل پیش‌بینی و غیرمنتظره محفوظ می‌دارند.

ما در سایت جامع آتش نشانی ایران قصد داریم این مهم را با تهیه مطالب آموزشی خیلی کوتاه و خلاصه شده در اختیار سازمان های آتش نشانی ، پرسنل آتش نشانی ، مهندسان ایمنی و آتش نشانی و عموم مردم قرار بدهیم.

حامد حیدری/کارشناس ارشد مدیریت ایمنی و آتش نشانی شهری

محتوا جهت دسترسی سریع تر افراد در صفحه اینستاگرام جامع آتش نشانی ایران منتشر می گردد.